ĐỜI SỐNG XÃ HỘI SỐ

CHÍNH SÁCH

Nên có chính sách hỗ trợ người lao động để hạn chế tình trạng rút BHXH 1 lần

Tháng Chín 11, 2023 10:17 sáng
Chia sẻ
Share

SLO – Thời gian gần đây, tình trạng người lao động rút BHXH một lần ngày càng tăng, đồng nghĩa với số người khi về già không có lương hưu tăng theo, ảnh hưởng tiêu cực đến mục tiêu an sinh xã hội.

img 20230910 164106 1145

Người lao động đăng ký rút BHXH 1 lần tại BHXH TP Thủ Đức, TP.HCM. Ảnh: QT

Theo BHXH Việt Nam, giai đoạn 2016-2021 có 4,6 triệu người rút BHXH một lần khiến lưới an sinh ngày càng mỏng. Bình quân mỗi năm có gần 700.000 người rút BHXH một lần với số lượng năm sau cao hơn năm trước, tốc độ tăng trung bình 11%. Đáng lưu ý, có đến 90,47% người rút BHXH một lần ở khối ngoài nhà nước.

Để hạn chế tình trạng này, báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với PGS-TS Nguyễn Đức Lộc, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đời sống xã hội (Social Life).

Chưa đến tuổi hưu đã hết tuổi nghề

z3679509054348 d97addc95641d408d7582fad536bf649

PGS-TS. Nguyễn Đức Lộc (Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đời sống Xã hội – Social Life)

Phóng viên: Từ những thực tế nêu trên, ông có nhận xét gì về tình hình rút BHXH một lần của người lao động (NLĐ) hiện nay?

+ PGS-TS Nguyễn Đức Lộc: Hiện có một khoảng cách khá lớn giữa tuổi nghề và tuổi nghỉ hưu. Công nhân (CN) bước sang tuổi 40, lúc này tuổi nghề đã hết nhưng tuổi nghỉ hưu chưa đến khiến họ bơ vơ trong cuộc mưu sinh.Việc này diễn ra phổ biến ở các ngành nghề thâm dụng lao động.

Với đặc điểm nghề nghiệp của CN các nhà máy, tuổi càng tăng thì cơ hội việc làm càng hẹp. Trong khi đó, để tiếp cận được lương hưu, CN phải đáp ứng hai điều kiện: đủ năm đóng BHXH và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Thách thức này không dễ vượt qua, đặc biệt trong bối cảnh làn sóng rút BHXH một lần đang lan rộng. Nhiều CN thường chọn rút BHXH một lần lấy 100-200 triệu đồng để giải quyết những khó khăn trước mắt.

Nhiều NLĐ cho rằng do thu nhập thấp, ít hoặc không có tích lũy nên khi mất việc làm, họ đối mặt với khó khăn trước mắt nên nghĩ ngay tới BHXH một lần?

+ Đa số CN ở nước ta xuất phát từ nông thôn vào đô thị kiếm sống, mang theo ít nhiều nhận thức và tập quán truyền thống mô hình kinh tế nông nghiệp. Kết quả khảo sát xã hội gần đây của chúng tôi cho thấy nhiều NLĐ xem tham gia BHXH như một phần tiền tiết kiệm, tích lũy tài chính như thể một hình thức chơi hụi khá phổ biến trong dân gian.

Đây chính là những thách thức trong triển khai các chính sách an sinh xã hội hướng tới mô hình nhà nước phúc lợi. Từ trong nhận thức chung, không ít người giờ vẫn cho rằng đối tượng nhận được lương hưu là cán bộ nhà nước chứ không nghĩ CN cũng có lương hưu.

Trong khi đó, khi xem xét lại quá trình triển khai các chính sách liên quan đến BHXH, chúng ta cũng phải thừa nhận có những giai đoạn các cơ quan chức năng còn lúng túng trong triển khai các chính sách. Tuy vậy, gần đây Quỹ BHXH có tiến bộ khi ứng dụng VssID để NLĐ tự theo dõi quá trình đóng BHXH của mình. Mọi thứ càng minh bạch, người dân càng hiểu rõ và tham gia nhiều.

Nên có chính sách hỗ trợ NLĐ

NLĐ đóng BHXH dưới 20 năm, sau một năm nghỉ việc không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện thì được rút BHXH một lần. Có phải điều kiện rút BHXH một lần hiện nay quá thông thoáng?

+ Về mặt lý tưởng, những nhà làm chính sách sẽ kỳ vọng NLĐ ở lại hệ thống BHXH, bởi đó là một trong những bệ đỡ cho họ khi về già. Nhưng trong tình thế hiện nay, việc sửa đổi chính sách cần cân nhắc thật kỹ.

Theo tôi, để NLĐ nhận được lương hưu, cách duy nhất là “chốt đơn” ở thời điểm này và bắt đầu xây dựng một thế hệ tham gia mới với các nguyên tắc đóng – hưởng rõ ràng, minh bạch. Những người sắp bước vào thị trường lao động phải hiểu tham gia BHXH là bắt buộc nhằm đảm bảo lương hưu và các chính sách khi họ hết tuổi lao động.

Những người đã tham gia BHXH từ giai đoạn này về trước có thể chọn rút một lần hoặc tiếp tục ở lại theo nguyên tắc tự quyết và tự chịu trách nhiệm. Cách làm này sẽ giữ được nguyên tắc công bằng.

Từ thực tế này, ông có đề xuất gì với với Quốc hội, với Quỹ BHXH?

+ Theo tôi, lúc này Việt Nam cần “bù đắp nhiều hơn” để làm sống động lại thị trường lao động. NLĐ quay lại thị trường làm việc, tiếp tục tạo ra của cải vật chất, đóng thuế, Quỹ BHXH sẽ tốt hơn tình trạng hàng triệu người nghỉ việc, chờ rút BHXH một lần.

Bên cạnh đó, Việt Nam có Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp với kết dư lớn, có thời điểm lên đến gần 90.000 tỉ đồng. Lúc này Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp nên phát huy vai trò, có chính sách rõ ràng hơn cho nhóm trên 40 tuổi, giúp họ quay lại thị trường lao động.

Khi NLĐ có việc làm, thu nhập đều và ổn định, họ sẽ “quên” việc rút BHXH một lần?

+ Các cơ quan chức năng phải cho NLĐ thấy được giá trị cốt lõi là ai làm việc, đóng quỹ thì về già sẽ được chăm lo. Một trong những nhân tố dẫn đến tăng số người rút BHXH một lần thời gian qua là tính không liên tục của việc làm, tính bấp bênh của thị trường lao động.

Vì vậy, khi giải quyết các vấn đề liên quan đến chính sách BHXH thì không chỉ bó hẹp trong phạm vi nguyên tắc đóng – hưởng, mà cần thêm các giải pháp thúc đẩy, đảm bảo thị trường lao động, tỉ lệ thất nghiệp thấp, NLĐ an tâm làm việc… Từ đó, các chính sách khác sẽ dễ dàng triển khai.

Các cơ quan chức năng cần có giải pháp thúc đẩy thị trường lao động, đầu tư cho NLĐ học nghề, giúp các doanh nghiệp nội địa vực dậy hoạt động sản xuất, kinh doanh… Khi NLĐ có việc làm, thu nhập ổn định, tâm lý họ sẽ không còn nghĩ đến “lãnh một cục”.

. Xin cảm ơn ông.

Nhìn chung, để giải bài toán BHXH thì không thể chỉ ngành BHXH giải quyết mà cần nhìn vào tổng thể các mối quan hệ, việc đảm bảo an sinh xã hội cho NLĐ. Khi hướng tới mô hình nhà nước phúc lợi, trước hết phải đảm bảo được việc làm bền vững, giúp cho NLĐ an tâm. Các cơ quan quản lý cần xem xét đưa chỉ số tỉ lệ thất nghiệp như là một chỉ số đánh giá hiệu quả quản trị công.

QUỐC THIÊN thực hiện – Nguồn: plo.vn

thuong tet

SLO - Vượt qua đỉnh dịch, Thương, quê Thanh Hóa, cứ nghĩ TP HCM là "định mệnh" nhưng sau 4...

changshin 1671 1714475644 1714 4551 3697 1714496071

SLO - Qua mạng xã hội, công nhân kết nối, lập đội giúp đồng nghiệp hoặc người thân ở quê...

kinh doanh cho gioi tre

SLO - Theo một nghiên cứu vào năm 2021 của tổ chức Lao động quốc tế (ILO) thuộc Liên hiệp...

xuat khau ld 16729989735061332499022

SLO - Bỏ bằng cao đẳng và công việc kỹ thuật để sang Đài Loan làm công nhân xây dựng,...

SLO - Nhằm kịp thời huy động nguồn lực giúp đỡ đồng bào các địa phương bị thiệt hại và...

z5808633933291 e334b618793d8afc34fb7e0f7a35a689 1

SLO - Bão số 3 đi qua, nhiều tuyến đường ở Hà Nội vẫn ngổn ngang cây xanh gãy đổ,...

screenshot 1725561872392 1

SLO - Thư viện di động “Little Charity Book Truck” trên chiếc xe bán tải cũ phục vụ độc giả...

6893 anhchupmanhinh2024 09 05082751 1

SLO - Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thế giới tạo ra 57 triệu tấn ô nhiễm nhựa mỗi...

screenshot 1725559893515

SLO - Sáng ngày 5/9 bão số 3 (tên quốc tế là Yagi) đã mạnh lên thành siêu bão, được...

bz1a4225 1728198222106780833051 1

SLO - Sáng ngày 06/10/2024, tại Lễ trao Giải Sách Hay 2024 được tổ chức trang trọng tại TP.HCM, cuốn...

bai thi sai gon du tru 321722059182 1

SLO - Người Sài Gòn đối xử với cuộc đời thật “sang”, dù cuộc mưu sinh vốn chẳng dễ dàng....

20231027 XHH Tri Thuc Biasach130x205 01 Copy

SLO - Chắc hẳn rằng bạn đọc quen thuộc của SocialLife biết đến PGS.TS Phạm Văn Quang với các tác...

180502 day manh dao tao nghe cho nguoi khuyet tat UECC

SLO - Có lẽ Ngày Quốc tế Phụ nữ (8.3) tại Việt Nam dần dà được đón mừng theo cái...

7941 20230107051059 img 8864

SLO - Tôi có cái duyên phước được học về đạo Phật. Bên cạnh nền nếp gia đình truyền lại...

nguoi phu nu trong mua

SLO - Mặc trời giông gió, những xe hàng rong trước cổng chợ đầu mối nông sản Thủ Đức vẫn...

vna potal 5 doan cong tac cua bhxh viet nam kiem tra don doc va thao go kho khan vuong mac trong trien khai goi ho tro tu quy bao hiem that nghi stand 1

SLO – Nhìn vào đời sống công nhân hiện nay, có lẽ những công nhân Việt Nam trước đây cũng...

244769967 617531236076238 7411439632355575596 n 5888

SLO – Nhìn vào đời sống công nhân hiện nay, có lẽ những công nhân Việt Nam trước đây cũng...

myphong 15488235502671856245315

SLO – Nhìn vào đời sống công nhân hiện nay, có lẽ những công nhân Việt Nam trước đây cũng...

nguoi lao dong

SLO – Nhìn vào đời sống công nhân hiện nay, có lẽ những công nhân Việt Nam trước đây cũng...