Thưởng Tết hay duy trì doanh nghiệp tồn tại?

SLO – Đến hẹn lại lên, dịp cuối năm, câu chuyện thưởng Tết lại là mối quan tâm đặc biệt của người lao động và cũng là nỗi trăn trở của lãnh đạo các doanh nghiệp.

Ảnh: Internet

Tại một chương trình tiếp xúc doanh nghiệp mới đây, ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường đại học FPT chia sẻ, tại nhiều doanh nghiệp, giờ không phải lúc đặt câu hỏi có thưởng Tết không mà là lúc trả lời câu hỏi “chúng ta có tồn tại hay không?”.

Nói thêm về câu chuyện liên quan đến thưởng Tết, ông Tiến cho rằng, “chúng ta không tồn tại qua Tết này thì đừng nói lương thưởng, ngay cả chỗ làm của các anh chị ngày hôm nay chưa chắc đã còn. Bất kỳ doanh nghiệp lớn hay nhỏ giờ đều cần siết chặt đội ngũ, đoàn kết lại, tiết kiệm tất cả các khoản chi phí, làm sao giữ được tiền mặt trong tay, làm sao giữ được từng khách hàng cũ… để duy trì hoạt động của mình”.

Vì sao một khoản tiền không có trong quy định của Bộ luật Lao động, chỉ tồn tại trong các báo cáo tổng kết hay đánh giá của các doanh nghiệp lại luôn trở thành nỗi mong ngóng của người lao động mỗi dịp Tết đến? Nhất lại là khi cái tâm lý “nhiều đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng” vẫn đè nặng tâm lý người lao động, rồi qua báo chí, mạng xã hội, sự so bì giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác lại được nhắc đến. Để đến độ tâm sự của chàng Hamlet trong vở bi kịch cùng tên của văn hào Anh William Shakespeare “tồn tại hay không tồn tại” lại được nêu lên.

Có thể thấy, ngay cả những thời điểm kinh tế phát triển thuận lợi, tốc độ tăng trưởng GDP cao thì câu hỏi này vẫn luôn được đặt ra. Năm 2023 câu hỏi này càng khó trả lời khi cả năm được ghi nhận như là một năm kinh tế còn nhiều khó khăn với các doanh nghiệp trong nước khi lượng hàng tồn kho lớn, đơn hàng không phải lúc nào cũng có. Với các doanh nghiệp xuất khẩu cũng không phải là ngoại lệ khi nhiều quy định mới, nhu cầu thắt chặt chi tiêu từ các thị trường đã hạn chế sự tăng trưởng cho hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong 11 tháng của năm 2023, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 158,8 nghìn doanh nghiệp, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước; bình quân một tháng có 14,4 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Đây là con số đáng giật mình bởi nó kéo theo đó là nhiều nghìn lao động sẽ chưa biết bấu víu vào đâu, nói gì đến chuyện mơ thưởng Tết.

Đó là với doanh nghiệp rời khỏi thị trường. Với những doanh nghiệp còn bám trụ lại thị trường, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đã và đang xoay như chong chóng để cùng lúc giải hai bài toán: Vừa lo giải quyết được khoản tiền làm “ấm” tâm lý người lao động, vừa lo bảo toàn bằng được đội hình ở khi cận kề giai đoạn thấp điểm nhất của thị trường lao động.

Không có điều kiện thưởng bằng tiền, nhiều doanh nghiệp cực chẳng đã xoay bằng hình thức y như thời bao cấp như thưởng bằng hiện vật.

Mới đây trả lời phỏng vấn báo chí, một vị nguyên là lãnh đạo của cục chức năng thuộc Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, dự đoán là thưởng Tết năm 2024 sẽ “cao hơn” Tết năm 2023. Không rõ vị này dựa vào đâu để đưa ra nhận định có phần lạc quan như thế, chỉ biết trong trả lời phỏng vấn, ông này cũng cài “số lùi” cho nhận định của mình khi nói, doanh nghiệp có điều kiện đến đâu thì chủ doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện thưởng Tết cho người lao động đến đó, có thể bằng tiền, có thể bằng hiện vật; thậm chí là chính sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất. Người lao động cũng cần chia sẻ, động viên và hỗ trợ cùng doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Trong năm 2023, nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động vượt khó đã được áp dụng và trên thực tế đã có những tác dụng nhất định. Nhưng nhiều chuyên gia cũng thẳng thắn cho rằng việc triển khai một số chính sách hỗ trợ trên thực tế còn chậm, không phát huy được hiệu quả kịp thời, khiến chính sách hỗ trợ bỗng trở nên “họ hàng xa” với nhiều người lao động.

Rõ ràng là chuyện thưởng Tết cần luôn được quan tâm, lo lắng trong một tầm nhìn xa của cả các nhà hoạch định chính sách lẫn doanh nghiệp để không phải đợi đến dịp cận Tết. Với người lao động, sự gắn bó với doanh nghiệp, chia sẻ những khó khăn của doanh nghiệp cũng cần luôn có trong hành trang của mình, để thưởng Tết mang đúng ý nghĩa là nguồn động viên cả tinh thần lẫn vật chất.

Quang Lộc – Nguồn: kinhte.congthuong.vn